Bożena Chranicka

Bożena Chranicka, z domu Kurzemska – kustoszka działu rzemiosł artystycznych w Muzeum Pomorskim, późniejszym Muzeum Narodowym w Gdańsku.

Urodziła się 12 lutego 1912 roku w Sokalu (obwód lwowski).Szkołę średnią ukończyła w Sierpcu, zaś w 1931 roku rozpoczęła studia na kierunku historia sztuki na Uniwersytecie Poznańskim. W maju 1939 roku podjęła pracę w Muzeum Przemysłu Artystycznego we Lwowie, gdzie zajęła się przede wszystkim rzemiosłem artystycznym. We Lwowie przygotowała dwie wystawy: Dzieje meblarstwa europejskiego (1940) i Od gotyku do secesji (1941). W 1944 wyszła za mąż za Jana Chranickiego. Po wojnie oboje musieli opuścić Lwów; osiedlili się w Gdańsku, gdzie wspierali odbudowę Muzeum Miejskiego. W 1946 roku Jan Chranicki objął funkcję dyrektora tej instytucji. Od tego też roku Bożena Chranicka rozpoczęła przygotowanie pierwszej, stałej ekspozycji. Została kustoszką (opiekunką zbiorów muzealnych). Pod jej opieką znalazł się dział rzemiosła artystycznego, czyli przede wszystkim kolekcje mebli, tkanin artystycznych, złotnictwa i metali. To tym zajmowała się przez całe lata swojej działalności, tworząc scenariusze wystaw stałych i czasowych, opracowując je również od strony wizualnej. Wraz z mężem przygotowała między innymi Wystawę dawnej ceramiki pomorskiej, niezwykle ważną pod względem naukowym, gdyż pierwszą taką w powojennym Gdańsku.

Chętnie włączała się do wszelkich akcji i przedsięwzięć muzealnych, wygłaszała liczne wykłady w czasie różnych kursów, a także w radiu i telewizji. Była autorką wielu prac i rozpraw naukowych dotyczących zbiorów Muzeum Pomorskiego, w szczególności rzemiosła artystycznego: złotnictwa czy meblarstwa. W roku 1955, została jedną z założycielek gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki, którego celem było i jest nadal „podejmowanie zadań naukowo-badawczych w dziedzinie historii sztuki w ramach ogólnopaństwowej polityki kulturalnej oraz popularyzacja sztuki” (Kriegseisen 2016). Prócz sztuki dawnej, Bożena Chranicka interesowała się także sztuką współczesną, utrzymując stałe kontakty ze środowiskiem plastycznym Wybrzeża, dla którego jeszcze wiele lat po emeryturze współorganizowała wystawy, między innymi w warszawskiej Zachęcie. Zmarła 2 grudnia 1987 roku w Warszawie.

Bibliografia

Chranicka, B., Rzemiosło artystyczne Pomorza Gdańskiego od XIV do XVIII wieku, [w:] Kultura i Sztuka. Pomorze Gdańskie 2, Gdańsk 1965.
Chranicki, J., (red.), Muzeum Pomorskie w Gdańsku. Zbiory sztuki, wyd. Muzeum Pomorskie w Gdańsku, Gdańsk 1969.
Gosieniecka, A., Bożena Chranicka, [w:] „Gdańskie Studia Muzealne” Tom 5″, pod red. D. Milewskiej, Gdańsk 1989, s. 315–316.
Kriegseisen, J., SHS Oddział Gdański – historia w skrócie, 2016, http://www.shsgdansk.pl/historia.html. Dostęp: 09.09.2018.

Autorka: Anna Zielińska-Fedoruk

Zdjęcie Bożeny Chranickiej, dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Gdańsku / za: A. Gosieniecka, Bożena Chranicka, [w:] „Gdańskie Studia Muzealne. Tom „, pod red. D. Milewskiej, Gdańsk 1989.