Henryka Krzywonos-Strycharska

Henryka Krzywonos-Strycharska – działaczka opozycji w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, posłanka.

Urodziła się 27 marca 1953 roku w Olsztynie. Do Gdańska przeprowadziła się z rodzicami jako kilkuletnia dziewczynka. Jej ojciec zmarł w 1966 roku. Niedługo potem, gdy jej matka pogrążyła się w chorobie alkoholowej, Krzywonos trafiła do domu dziecka, w którym spędziła cztery lata.

Po ukończeniu 18. roku życia dostała pracę w zarządzie Portu Gdańsk. Ukończyła także szkołę dla maszynistek biurowych.

W 1973 roku rozpoczęła pracę w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Gdańsku i została motorniczą tramwaju.

Charakteryzowała ją niezwykła pracowitość, zdarzało jej się przepracować nawet czterysta godzin w miesiącu, czyli około trzynastu godzin dziennie, a wszystko po to, aby pomóc finansowo matce i młodszej siostrze.

Zasłynęła z tego, że zatrzymała tramwaj dzień po rozpoczęciu strajku w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku, tym samym przyłączając się do stoczniowców. „Ten tramwaj dalej nie pojedzie” – powiedziała wówczas pasażerom. Kiedy Wałęsa ogłosił zakończenie strajku, powstrzymywała robotników przed opuszczeniem Stoczni, dzięki czemu strajk trwał dalej. Została jednogłośnie wybrana na reprezentantkę komunikacji miejskiej w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym. Okazała się urodzoną organizatorką, aktywnie uczestniczyła w dyskusjach dotyczących postulatów pracowniczych. Razem z Andrzejem Gwiazdą prowadziła negocjacje w sprawie uwolnienia więźniów politycznych. W rezultacie, dzięki jej zawziętości, wypuszczono z więzienia Jacka Kuronia i innych opozycjonistów.

Po tym sukcesie przydzielono ją do pracy w biurze Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, gdzie informowała zakłady pracy, w jaki sposób tworzy się związki zawodowe oraz zajmowała się sprawami socjalnymi.

W stanie wojennym pomagała internowanym i ich rodzinom oraz wspierała pracę podziemnych drukarni. Kiedy podczas jednej z rewizji funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa znaleźli w jej domu wałek drukarski, została dotkliwie pobita, na skutek czego poroniła.

Na początku 1984 roku dostała nakaz opuszczenia miasta i zakaz podejmowania pracy w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, co sprawiło, że musiała opuścić Gdańsk. Wróciła w maju 1987 roku i rozpoczęła pracę w hotelu dla cudzoziemców. Krótko potem poznała swojego przyszłego męża, wraz z którym adoptowała dwójkę dzieci. Na obozie pedagogicznym dla rodzin zastępczych i adopcyjnych odkryła w sobie talent wychowawczy, w związku z czym w grudniu 1994 roku założyła z mężem Rodzinny Dom Dziecka nr 4 w Gdańsku.

Wiosną 1995 roku mieszało z nimi już dwanaścioro dzieci, później doszła jeszcze dwójka. Już jako Krzywonos-Strycharska całkowicie oddała się wychowaniu dzieci, chcąc stworzyć im dom, jakiego sama nie miała. W latach dziewięćdziesiątych zdobyła średnie wykształcenie, aby dać dobry przykład swoim podopiecznym. Nigdy nie wahała się przyjąć pod swój dach dzieci wykluczonych społecznie. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, dobre serce, dużo cierpliwości i bezgraniczne poświęcenie – tym kierowała się w ich wychowywaniu.

W 2000 roku wyróżniono ją tytułem Honorowej Obywatelki Miasta Gdańska, a w 2006 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2009 roku na I Kongresie Kobiet uhonorowano ją tytułem Polki Dwudziestolecia.

Posłanka Sejmu VIII (2015-2019), IX (2019-2023) i X (2023-2027) kadencji z listy Platformy Obywatelskiej.

Bibliografia
Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989. Tom 1, pod red. M. Łątkowskiej, Warszawa 2010.
Wiśniewska, A., Duża Solidarność, mała solidarność. Biografia Henryki Krzywonos, Warszawa 2010.

Autorka: Agnieszka Murgrabia / uzupełnienie: Ania Zielińska-Fedoruk

Zdjęcie: Henryka Krzywonos / fot. Zdzisław A. Fic / zbiory ECS