Hildegarda Bigocka

Hildegarda Bigocka – harcerka, założycielka sportowej sekcji dla pań, kurierka Armii Krajowej. Pseudonimy „Bigosia”, „Halina”, „Hilda”, „Maria”

Urodziła się 2 czerwca 1910 roku w Wyczlinie, w rodzinie Adolfa i Agaty (z domu Dopka). Później przeprowadziła się do Gdańska i pracowała jako urzędniczka w Banku Polsko-Brytyjskim. Tutaj też dołączyła do gdańskiego klubu „Gedania”. Początkowo zrzeszał on wyłącznie mężczyzn: urzędników bankowych i pocztowych, kolejarzy, nauczycieli, rzemieślników, kupców i studentów. W 1930 roku, właśnie za sprawą dwudziestoletniej wówczas Bigockiej, powstała przy „Gedanii” sekcja żeńska. Kobiety uprawiały tam lekkoatletykę, siatkówkę, strzelectwo i sporty zimowe. W Wolnym Mieście Gdańsku w latach trzydziestych przynależność do polskich klubów sportowych była także manifestacją polskości (Danielewicz 1985: 114).

Hildegarda Bigocka była jedną z czołowych zawodniczek „Gedanii”. Jednakże jej późniejszą działalność zdeterminowało przyłączenie się do Przysposobienia Wojskowego Kobiet (PWK), w którym szybko została instruktorką. Jej specjalizacją była dywersja pozafrontowa, zajmująca się między innymi tworzeniem zakonspirowanych grup wykwalifikowanych konspiratorów i dywersantów w kraju i za granicą (Michalska 1988: 40).

Gdy wybuchła wojna Bigocka została kurierką łączności zagranicznej komórki „Zagroda” Oddziału Łączności konspiracji Komendy Głównej Armii Krajowej na trasie północnej do Gdańska. Realizowała różne zadania na Wybrzeżu, przede wszystkim jednak zbierała informacje o transportach wojskowych. Główna siedziba „Zagrody” mieściła się w Gdyni, kierowała nią zamieszkała w tym mieście Marianna Pyttel (pseudonim „Ligia”), z którą od 1942 roku współpracowała Bigocka, posługująca się pseudonim „Hilda”. To właśnie ona w kwietniu 1943 roku pilotowała Jana Nowaka-Jeziorańskiego, wysłannika Polskiego Państwa Podziemnego do rządu Emigracyjnego w Londynie, na trasie Warszawa-Gdynia w jego pierwszej drodze do Szwecji (stamtąd kurier udawał się do Londynu). W czerwcu tego samego roku wybrała się tam ponownie, by go odebrać i zawieźć mu zestaw dokumentów. Niestety, została aresztowana w Nowym Dworze Mazowieckim. Po ciężkich przesłuchaniach na Szucha, w Pomiechówku i na Pawiaku została wywieziona do obozu w Auschwitz, gdzie 14 grudnia 1943 roku została rozstrzelana.

Pośmiertnie odznaczono ją Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Bibliografia
Ciesielska, T., Z gdańskiego memoriału Marii Wittek, https://zawacka.pl/biuletyny/Biul57.pdf. Dostęp: 4.12.2018.
Danielewicz, G., Telegrafistka Poczty Polskiej, [w:] Polki w Wolnym Mieście Gdańsku,
red. G. Danielewicz. M. Koprowska, M. Walicka, Gdańsk 1985, s. 114–115.
Michalska, H., Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945; poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa 1988.
Sielski, M., Gdynia pamięta o Kurierze z Warszawy, http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/1,35612,5743565,Gdynia_pamieta_o_Kurierze_z_Warszawy.html. Dostęp: 4.12.2018.

Autorka: Anna Zielińska-Fedoruk