PL RU EN
 
Jadwiga Piątkowska

Jadwiga Piątkowska

1949-1990

Jadwiga (zwana też Jagodą) Piątkowska (z domu Jarzynka) – maszynistka podczas strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku, redaktorka ukazującego się w Stoczni pisma „Rozwaga i Solidarność”.

Urodziła się 22 grudnia 1949 roku. W połowie lat siedemdziesiątych razem z kilkuletnią córką wyjechała do pracy do Czechosłowacji – po odejściu z Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej nie mogła znaleźć zatrudnienia w Polsce.

Na wieść o wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku wróciła do Gdańska i dołączyła do protestu jako maszynistka. Była jedną z osób spisujących ustalenia, przepisujących dokumenty oraz wiersze tworzone przez strajkujących. Wszystkie „kronikarki” odegrały ważną rolę w czasie protestu; pracowały całą dobę. Ich twarze, w większości anonimowe, widoczne są na wielu zdjęciach z tych wydarzeń.

Jadwiga Piątkowska tak podczas strajku, jak i później napisała wiele wierszy odnoszących się do bieżącej sytuacji politycznej, dzięki czemu została nazwana „poetką «Solidarności»”. Jednym z najbardziej znanych utworów jest wiersz Ewie – mojej 12-letniej córce, datowany na 29. sierpnia 1980 roku, godzinę 23:45. Autorka dołączyła do niego list, który skierowała do Macieja Pietrzyka: „[…] Ja swojej córki nie widziałam kilkanaście dni, ale kiedy wczoraj otrzymałam od niej list pisała «Mamuniu, głowa do góry – zwyciężymy!». Wiersz, którym jej odpisałam na list, dedykuję również Panu. Może i do niego skomponuje Pan muzykę”1. Tak też się stało, a sam utwór znalazł się na winylowej płycie Solidarity! – Postulat 22: Songs from the New Polish Labour Movement. Sam wiersz – ukazujący dylematy matki uczestniczącej w strajku – oddaje odczucia wielu innych osób, które znalazły się w podobnej sytuacji.

Po zakończeniu strajku Piątkowska rozpoczęła pracę w zakładowej stołówce, jednocześnie angażowała się w organizację redakcji „Rozwagi i Solidarności. Pisma pod patronatem Komisji Zakładowej NSZZ «Solidarność» w Stoczni Gdańskiej”, które wydawane było od kwietnia do grudnia 1981 w zakładzie. Wkrótce została pełnoetatową redaktorką – publikowała teksty, wiersze, rysunki. Podróżowała po polskich miastach, w których kształtowały się struktury NSZZ „Solidarność” i relacjonowała je. Współredagowała numery specjalne biuletynu ukazujące się podczas I Krajowego Zjazdu Delegatów Solidarności w Gdańsku na przełomie września i października 1981 roku.

Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej, po jego pacyfikacji została aresztowana. W areszcie została pobita. Po zwolnieniu 22 grudnia, zaangażowała się w działalność podziemną. W aktach Instytutu Pamięci Narodowej znajduje się informacja, że w lutym 1982 roku została ponownie zatrzymana i aresztowana za to, że „[…] działając w porozumieniu z innymi osobami nie odstąpiła od działalności w zawieszonym NSZZ «Solidarność» i jako członek komisji zakładowej w Stoczni Gdańskiej im. Lenina sporządziła apel wzywający stoczniowców i mieszkańców miasta do akcji protestacyjnej w dniu 13-02-1982 r.” (Areszt Śledczy w Gdańsku 1967–1989), co według ówczesnego prawa było przestępstwem. Trzy miesiące później została zwolniona z aresztu. Ciężkie przeżycia spowodowały u niej poważne problemy zdrowotne.

Zmarła 10 marca 1990 roku. Jej córka Ewa Korczyńska prowadzi dedykowany matce blog.

 

Bibliografia
Areszt Śledczy w Gdańsku 1967–1989. Akta osobowe tymczasowo aresztowanej Jadwigi Piątkowskiej, https://inwentarz.ipn.gov.pl/showDetails?id=3226462&q=&page=21&url=[grupaAktotworcyId=14|aktotworcaId=924|typ=2]. Dostęp: 19.11.2018.
Korczyńska, E., http://jagodapiatkowska.blogspot.com/. Dostęp: 19.11.2018. Blog córki Jadwigi Piątkowskiej.
Piątkowska, J., List do Macieja Pietrzyka, zbiory Europejskiego Centrum Solidarności.
Solidarity! – Postulat 22: Songs from the New Polish Labour Movement (Nowe Polskie Piesni Robotnicze), Folkways Records Presents, https://folkways.si.edu/solidarity-postulat-22-songs-from-the-new-polish-labour-movement-nowe-polskie-piesni-robotnicze/historical-song-struggle-protest-world/music/album/smithsonian.
Dostęp: 19.11.2018.
Turek, W., Rozwaga i Solidarność,
http://www.encysol.pl/wiki/%E2%80%9ERozwaga_i_Solidarno%C5%9B%C4%87%E2%80%9D_(1981). Dostęp: 09.11.2018.

Autorka: Anna Miler

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności