Kazimiera Jeż

Kazimiera Jeż (z domu Paszkowska) – nauczycielka, działaczka patriotyczna i społeczna.

Urodziła się 18 września 1884 roku w Dakowach Mokrych koło Grodziska Wielkopolskiego, w rodzinie nauczycielskiej. Była córką Leona i Marii. W latach 1920-1924 studiowała geografię i historię na uniwersytecie w Poznaniu. Jeszcze w trakcie studiów, wyjechała na Górny Śląsk, gdzie pracowała w Polskim Komisariacie Plebiscytowym z siedzibą w Bytomiu. Uczyła języka polskiego i śpiewu oraz redagowała „Głos Polek”. W 1925 roku wyszła za mąż za Piotra Jeża, nauczyciela fizyki, publicysty i aktywnego społecznika. W 1935 urodził się ich jedyny syn – Maciej.

W sierpniu 1924 roku Kazimiera Jeż podjęła pracę w gdańskim Gimnazjum Polskim Macierzy Szkolnej jako nauczycielka geografii. Została także pierwszą opiekunką żeńskiej drużyny harcerek działającej przy Gimnazjum, a od 1928 roku – opiekunką szkolnego koła krajoznawczego. W międzyczasie wraz z mężem rozpoczęła budowę domu w Gdyni. Dom szybko zyskał miano ośrodka życia patriotycznego i stał się miejscem spotkań młodzieży, na cześć gospodarzy nazywano go Jeżówką. Kazimiera rozpoczęła swą działalność w Towarzystwie Przyjaciół Nauki i Sztuki oraz zaczęła publikować prace naukowo-publicystyczne, między innymi o germanizacji Pomorza Wschodniego, co nie podobało się Niemcom mieszkającym w Gdańsku. Jedna z prac stała się nawet przyczyną wystawienia za ich autorką listów gończych. Zasłynęła jako główna oponentka Hermanna Rauschninga, nazistowskiego senatora Senatu Wolnego Miasta Gdańska, który opisywał germanizację Pomorza i Wielkopolski. W 1931 roku została zmuszona do odejścia ze szkoły.

W 1938 roku państwo Jeżowie wyprowadzili się do Warszawy. W czasie wojny pani Kazimiera wraz z synem udali się do Lwowa; mąż służył w wojsku i zginął w 1940 roku. We Lwowie pracowała na politechnice, ucząc języka niemieckiego W 1944 przeniosła się do Kielc, a po zakończeniu wojny – z powrotem do Gdyni, gdzie zamieszkała ponownie w „Jeżówce” z synem. Podjęła pracę w Instytucie Bałtyckim w dziale toponomastyki – zajmowała się nadawaniem polskich nazw ulicom i miejscowościom na Pomorzu, Warmii i Mazurach. Pod koniec życia pracowała w Archiwum Państwowym w Gdańsku, zajmując się w głównej mierze mapami.

Zmarła 10 września 1957 roku w Gdyni.

Bibliografia
Andrzejewski, M., Ludzie Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939), Gdańsk 1997.
Sadurska, M., Nauczycielka geografii, http://www.gdanskstrefa.com/nauczycielka-geografii/#comments. Dostęp: 20.11.2018.

Autorka: Anna Zielińska-Fedoruk