PL RU EN
 
Zofia Majewska fot. archiwum GUMed

Zofia Majewska (Aniela Gelbard)

1907-1997

Zofia Majewska (Aniela Gelbard) – lekarka, profesorka, światowej sławy neurolożka, twórczyni polskiej szkoły neurologii rozwojowej.

Urodziła się 13 stycznia 1907 roku w Warszawie jako Aniela Gelbard, w rodzinie o żydowskich korzeniach. Jej rodzice byli stomatologami i bardzo dbali o wykształcenie obu swoich córek: Anieli i Aliny. Po maturze w 1924 roku, Aniela rozpoczęła studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Sześć lat później uzyskała dyplom doktora wszech nauk lekarskich i rozpoczęła pracę na oddziale internistycznym w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie jako wolontariuszka. W 1932 roku trafiła do Kliniki Chorób Nerwowych, w której pracowała aż do wybuchu wojny, kiedy to kiedy to z powodu swojego żydowskiego pochodzenia została zwolniona. Podjęła wówczas pracę w warszawskim Szpitalu Starozakonnych na Czystem na oddziale neurologicznym i zakaźnym, uczestniczyła także w tajnym nauczaniu studentów i studentek medycyny. Została zmuszona wraz z matką i siostrą do zamieszkania w getcie. Dzięki aryjskim papierom, wystawionym na Zofię Majewską, Anieli udało się (w przeciwieństwie do matki i siostry) wydostać z getta. Od tamtej pory posługiwała się tym imieniem i nazwiskiem już do końca życia. Okres powstania warszawskiego spędziła w schronie, później została wywieziona na roboty do Berlina.

Do Polski wróciła w 1945 roku i rozpoczęła pracę w Katedrze Neurologii na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1946 roku otrzymała propozycję pracy w Klinice Neurologicznej Akademii Lekarskiej w Gdańsku (od 1950 roku – Akademia Medyczna, od 2009 – Gdański Uniwersytet Medyczny). W 1949 roku uzyskała habilitację na podstawie pracy O rozwoju nerwowego układu ruchowego u dziecka między 1 a 10 dniem życia. Została wysłana do Leningradu, skąd wróciła ze specjalizacją z neurologii dziecięcej, co uczyniło ją pierwszą osobą w Polsce uprawnioną do prowadzenia oddziału neurologii dziecięcej i szkolenia jego kadr. W 1951 roku objęła kierownictwo w Katedrze Neurologii wraz z Kliniką Neurologii i Oddziałem Neurologii Dziecięcej (od 1970 roku – Klinika Neurologii Dziecięcej). Wkrótce stworzyła tam Sekcję Neurologii Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Należała (od 1948 roku) do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Była nawet zastępczynią posła na Sejm PRL w latach 1952–1953.

W 1960 roku Zofia Majewska zorganizowała w Gdańsku posiedzenie Światowej Federacji Neurologii z udziałem amerykańskich i europejskich neurologów. W tym samym roku, jako pierwsza kobieta w historii Akademii Medycznej w Gdańsku, uzyskała tytuł profesora zwyczajnego, a w roku 1988 – również jako pierwsza kobieta w historii tej uczelni – otrzymała tytuł doktora honoris causa.

Biegle władała językami: angielskim, czeskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim, w których również publikowała prace naukowe. Była autorką podręczników i 177 prac naukowych, promotorką osiemnastu prac doktorskich, ośmiu przewodów habilitacyjnych oraz kierowniczką specjalizacji 33 lekarzy. Wykształciła 31 roczników studentów medycyny. Polskie Towarzystwo Neurologów Dziecięcych do dziś przyznaje medal im. prof. Zofii Majewskiej, za pracę i wkład w rozwój neurologii dziecięcej w Polsce.

Zmarła 19 listopada 1997 roku w Gdańsku. Na prośbę rodziny została pochowana na cmentarzu w Jedlni-Letnisku pod Radomiem.

 

Bibliografia
Dilling-Ostrowska, E., Zofia Majewska (1907–1997), [w:] Annales Academiae Medicae Gedanensis, 1998, nr 28, s. 291–303.
Konieczna, S., Adolf Wallenberg (1862–1949) i Aniela Gelbard / Zofia Majewska (1907–1997) – wybitni gdańscy neurolodzy żydowskiego pochodzenia, [w:] Wokół Wielkiej Synagogi w Gdańsku. Z dziejów lokalnej społeczności żydowskiej, Gdańsk 2019, s. 341–344.
Rückemann, K., Majewska Zofia (1907–1997), [w:] Ludzie Akademii Medycznej w Gdańsku, t. 1, red. Z. Machaliński, Gdańsk 2003, s. 74–80

Autorka: Anna Zielińska-Fedoruk
Zdjęcie: Zofia Majewska, fot. archiwum GUMed

Biogram powstał dzięki współpracy Fundacji Kultury Zbliżenia w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej ZBLIŻENIA, Stowarzyszenia Arteria i Instytutu Kultury Miejskiej.

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności