PL RU EN

„Akademia Dawnego Gdańska” otwiera swoje podwoje – zaczynamy spotkaniem z prof. Ewą Graczyk

Akademia Dawnego Gdańska” otwiera swoje podwoje – nowy cykl wykładów w IKM

Grupa społeczna Metropolitanka działająca przy Instytucie Kultury Miejskiej zaprasza do udziału w cyklu wykładów i spacerów „Akademia Dawnego Gdańska”. Każdy z nich dotyczyć będzie określonego zagadnienia związanego z historią Gdańska. Spotkanie inaugurujące cykl odbędzie się 12 marca o godzinie 18:00 w sieni Instytutu Kultury Miejskiej. 

Akademia Dawnego Gdańska” jest projektem herstorycznym (z ang. her story – jej historia, w przeciwieństwie do his story – jego historia). Inspiracją dla jego stworzenia były losy kobiet, które toczyły się na terenie miasta. Zestawienie biografii bohaterek z dziejami Gdańska odsłoni przed uczestniczkami i uczestnikami Akademii jego nieznane dotąd oblicze. Cykl pozwoli poznać zarówno architekturę miasta, jak i codzienne zwyczaje jego niegdysiejszych mieszkańców.

Wykłady „Akademii Dawnego Gdańska” będą prowadzone przez osoby związane z tym miastem. W roli prelegentów wystąpią pracownicy Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Gdańskiej, Muzeum Historycznego Miasta Gdańska oraz doświadczone przewodniczki gdańskie.

Profesor Ewa Graczyk będzie mówić o wyjątkowej gdańskiej pisarce - Stanisławie Przybyszewskiej.
Profesor Ewa Graczyk będzie mówić o wyjątkowej gdańskiej pisarce – Stanisławie Przybyszewskiej.

Pierwszy z wykładów zostanie poświęcony córce skandalizującego pisarza okresu modernizmu – Stanisławie Przybyszewskiej. Profesor Ewa Graczyk, autorka książki „Ćma”, przedstawi sylwetkę dramatopisarki, której życie zostało naznaczone przez szereg tragedii. Opowieść o kobiecie, której jasnowidz rzekomo przepowiedział sławę, będzie pretekstem do zobrazowania Gdańska lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku.

Stanisława Przybyszewska. Źródło: Wikimedia Commons
Stanisława Przybyszewska. Źródło: Wikimedia Commons

,,Do licznych utrudnień i ograniczeń zaliczyć możemy także tę okoliczność, że była kobietą z maturą którą płeć i wykształcenie skazywały (przy ogromnej ambicji, zdolnościach i niecierpliwości) na drugorzędne, pomocnicze zawody sekretarki, maszynistki, nauczycielki w szkole powszechnej, na rolę żony, matki czy też – w innej wersji – prostytutki. Była Polką, polską pisarką, żyjącą w Wolnym Mieście Gdańsku, uzależnioną mieszkaniowo i finansowo od dyrekcji i ciała pedagogicznego Polskiego Gimnazjum, których patriotyczne cele i stosunek do kultury były jej obce i nienawistne. Pod jednym tylko względem osiągnęła swoje zamierzenia (to znaczy, z pewnego punktu widzenia, osiągnęła bardzo dużo): przez ostatnie 10 lat swego życia nie robiła nic, poza tym, że pisała. I udało jej się stworzyć przedziwny świat własnej literatury, choć to właśnie okazało się – może najbardziej ze wszystkiego- wieloznacznym sukcesem.’’
,,Pani stanie się nawet do pewnego stopnia znana… sławna’’. To zdanie, o którym Przybyszewska pisze, że wypowiedział je do niej, wówczas osiemnastolatki, sławny jasnowidz, zdanie może wymyślone przez nią samą, pod wieloma względami jest naprawdę prorocze. Rodzaj przekąsu, ostrożnego cedzenia słów (,,nawet do pewnego stopnia znana… sławna’’) bardzo dobrze oddaje (choć wątpliwe, czy ona sama tego chciała) niestabilność, chybotliwość zjawiska, jakim jest twórczość Stanisławy Przybyszewskiej, niepewność co do rangi i wartości tego niezwykłego dramatu, dramatu tekstów i doświadczenia.
,,W latach dwudziestych i trzydziestych zeszłego wieku mieszkał w Gdańsku pewien niezwykły człowiek. Pewna, rozumując w normalnych (ludzkich i społecznych) kategoriach, bardzo nieszczęśliwa kobieta. Wieloletnia morfinistka, wdowa po wcześnie zmarłym narkomanie. Ta kobieta była – czy też może raczej chciała być – pisarką. A mówiąc jeszcze dokładniej, była autorką trzech dramatów o Rewolucji Francuskiej (różnej zresztą rangi i wartości), napisanych w dwu językach(Thermidora napisała po niemiecku, Sprawę Dantona i Dziewięćdziesiąty trzeci po polsku). Nazywała się Stanisława Przybyszewska, urodziła się jako nieślubna córka słynnego modernistycznego pisarza, autora i bohatera jednej z najdziwniejszych biografii w historii literatury polskiej.’’

 Fragmenty książki Ćma autorstwa Ewy Graczyk

Prof. Ewa Graczyk ukończyła studia na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie pracę magisterską pisała pod kierunkiem prof. Marii Janion. Swoją karierę naukową związała z macierzystą uczelnią, pracując jako adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury Instytutu Filologii Polskiej UG. Opublikowana w roku 1994 książka „Ćma” powstała na bazie jej pracy doktorskiej. W ubiegłym roku ukazała się jej najnowsza publikacja zatytułowana „Od Żmichowskiej do Masłowskiej. O pisarstwie w nadwiślańskim kraju”.

Harmonogram „Akademii dawnego Gdańska”:

  • 12.03.2014 godz. 18.00, prof. Ewa Graczyk, „O Stanisławie Przybyszewskiej”,

  • 09.04.2014 godz. 18.00, Ewa Czerwińska, „Najstarsza ulica prawego miasta – Piwna i ulica Chlebnicka”,

  • 14.05.2014 godz. 18.00, Gabriela Danielewicz, „Towarzystwo Polek w Pruskim Gdańsku”,

  • 04.06.2014 godz. 18.00, prof. Andrzej Januszajtis, „O zegarze astronomicznym w bazylice Mariackiej”,

  • 10.09.2014 godz. 18.00, Krystyna Stankiewicz, „Najważniejsze kamienice Głównego Miasta”,

  • 8.10.2014 godz. 18.00, Barbara Ząbczyk- Chmielewska, „Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku”,

  • 5.11.2014 godz. 18.00, dr Jacek Friedrich, „Powojenna architektura w Gdańsku”,

  • 3.12.2014 godz. 18.00, dr Ewa Barylewska – Szymańska i Wojciech Szymański, „Architektura Wolnego Miasta Gdańska”.

Koncepcja i koordynacja: Dominika Ikonnikow.

e-mail: akademiadawnegogdanska@ikm.gda.pl

tel.: 512 137 630

Kontakt dla mediów: Marta Bednarska

e-mail: marta.bednarska@ikm.gda.pl

tel.: 784 594 003

Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, grupa społeczna Metropolitanka

Partner: Europejskie Centrum Solidarności

Współpraca: Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Patronat medialny: Trojmiasto.pl, Radio Gdańsk, Histmag.org, iBedeker.pl

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności