Serdecznie zapraszamy na trzy wydarzenia powiązane osobą Stanisławy Przybyszewskiej: spacery, debatę oraz operę!
Spacery poświęcony Stanisławie Przybyszewskiej w ramach projektu Metropolitanka, z okazji premiery opery Olimpia z Gdańska. Trasą oprowadzi Anna Sadowska.
Spacery poświęcony Stanisławie Przybyszewskiej w ramach projektu Metropolitanka, z okazji premiery opery Olimpia z Gdańska. Autorka, oprowadza: Anna Sadowska,
Wstęp wolny
Miejsce zbiórki: Gdańsk, ul. Augustyńskiego 1, obok pamiątkowej tablicy poświęconej pisarce. Informacje: sien@ikm.gda.pl
Zastrzegam sobie wyłączne posiadanie swojego życia
Autorka tych słów przeżyła jedynie 34 lata, z których 12 spędziła w grodzie nad Motławą. Jak czuła się w tym mieście pozbawionym „woni kultury jakiejkolwiek”? Jakie materialne ślady po niej pozostały? Kto dziś o niej pamięta? Na te i inne pytania postaramy się wspólnie odpowiedzieć podczas spaceru poświęconego Stanisławie Przybyszewskiej, dramatopisarce, autorce m. in. „Sprawy Dantona”. Będzie o tajemniczym lekarzu z ulicy Rogaczewskiego, o sprawie Gorgonowej, o kinie i o brylancie podziwianym na jednej z jubilerskich wystaw…
16.11 o godzinie 18.00 w Instytucie Kultury Miejskiej odbędzie się debata na temat Stanisławy Przybyszewskiej z okazji premiery opery „Olimpia z Gdańska”. Wezmą w niej udział:
prof. Ewa Graczyk
dr Dagmara Binkowska
Anna Sadowska
Radosław Paczocha
Prowadzenie: dr Anna Marchewka
Podczas spotkania będzie można nabyć książkę Stanisławy Przybyszewskiej Cyrograf na własnej skórze i inne opowiadania.
prof. Ewa Graczyk – prof. dr hab. w Instytucie Filologii Polskiej UG. Pracę magisterską pisała pod kierunkiem prof. Marii Janion. Literaturoznawczyni, pomorska działaczka społeczna. Autorka książek: „Ćma. O Stanisławie Przybyszewskiej” (1994); „O Gombrowiczu, Kunderze, Grassie i innych ważnych sprawach. Eseje” (1994) oraz „Przed wybuchem wstrząsnąć. O twórczości Witolda Gombrowicza w okresie międzywojennym” (2004), „Od Żmichowskiej do Masłowskiej. O pisarstwie w nadwiślańskim kraju” (2013) . Współorganizatorka wraz z M. Pomirską konferencji o Kopciuszku na Uniwersytecie Gdańskim (2000) oraz współredaktorka wraz z dr Graban-Pomirską tomu pokonferencyjnego zatytułowanego „Siostry i ich kopciuszek”. Jako feministkę Ewę Graczyk zajmują, zarówno prywatnie jak i zawodowo, wątki społeczne, w szerokim sensie polityczne, z nieustającą fascynacją wszelkiego rodzaju opowieściami – literackimi, filmowymi, plastycznymi i innymi.
Anna Sadowska – licencjonowana przewodniczka miejska po Gdańsku, Gdyni i Sopocie, specjalizująca się szczególnie w spacerach herstorycznych. Oprowadza po autorskich trasach śladami kobiet z Gdańska i Pomorza, jak również po herstorycznych, firmowanych przez Grupę Społeczną Metropolitanka. Stanisławie Przybyszewskiej, najwybitniejszej jej zdaniem mieszkance tysiącletniego Gdańska poświęciła obszerny artykuł na prowadzonym przez siebie blogu www.jejhistorie.wordpress.com, chętnie i z przekonaniem promuje jej postać w mediach (Gazeta Wyborcza Trójmiasto, audycja „Strefa Słowa” w radiowej Dwójce). Zamierza doprowadzić do nadania jej imienia kolejnemu z gdańskich tramwajów.
dr Dagmara Binkowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Pracownik Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej, kustosz w Dziale Druków XIX i I poł. XX w. Pomysłodawczyni wydania drukiem niepublikowanych utworów prozatorskich Stanisławy Przybyszewskiej, propagatorka idei przywrócenia twórczości pisarki Gdańskowi. Redaktor przygotowywanej do druku nakładem wydawnictwa słowo/obraz terytoria książki „Cyrograf na własnej skórze i inne opowiadania”, zawierającej siedem niepublikowanych dotąd opowiadań Przybyszewskiej.
Radosław Paczocha – (ur. 1977 r.), dramatopisarz, scenarzysta i dramaturg. Jest absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej w Warszawie. Przez sześć lat związany z Teatrem Powszechnym w Warszawie (2004-2010). Wcześniej pracował jako recenzent. Jest autorem sztuk: „Zapach czekolady”, „Przyjaciel”, „Bar Babylon”, „Beniamin”, „Każdemu Everest”,”Uwodziciel”, „Wizyta”, „Faza delta”, „Broniewski”, „Być jak Kazimierz Deyna” (trzy ostatnie sztuki miały swoje prapremiery w gdańskim Teatrze Wybrzeże). Ukończył również dramat poświęcony Stanisławie Przybyszewskiej pod roboczym tytułem „Ćma”. Jego sztuki tłumaczone były na język angielski, niemiecki, czeski, gruziński oraz rosyjski.
dr Anna Marchewka – literaturoznawczyni, krytyczka literacka. Publikowała m.in. w „Lampie”, „Zadrze”, „Tygodniku Powszechnym”, „Chimerze”. Współprowadziła programy literackie w TVP Kultura i Radiu Kraków. Współpracuje z Katedrą Krytyki Współczesnej UJ i Centrum Studiów Humanistycznych UJ. Autorka książki “Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg” (2014). W miesięczniku “Znak” zajmuje się rubryką Stacja: literatura.
Olimpia z Gdańska
Zygmunt Krauze
Premiera: 20 listopada 2015
Realizacja:
libretto – Krystyna i Blaise de Obaldia
kierownictwo muzyczne – Maja Metelska
reżyseria – Jerzy Lach
scenografia – Hanna Szymczak, Marlena Skoneczko
przygotowanie Chóru – Anna Michalak
przygotowanie solistów – pianista korepetytor – Liana Krasyun-Korunna
Olimpia z Gdańska to opera, która wymyka się tradycyjnej narracji teatralnej. Świat rzeczywisty, w którym żyje i tworzy Stanisława, miesza się ze światem literackim wywiedzionym z powieści, którą pisze główna bohaterka. Akcja powieści rozgrywa się podczas Rewolucji Francuskiej, a właściwie już w jej patologicznej fazie schyłkowej. Te dwa światy mieszają się, tworząc nowy świat, świat teatralnej magii. W pokoju Stanisławy pojawiają się zarówno postaci rzeczywiste, np. jej Ojciec wraz z artystyczną bohemą lat dwudziestych, jak i postaci z czasów Rewolucji Francuskiej z M. Robespierrem na czele. Chwilami pojawia się trzeci świat, wywołany przez narkotyki, który jest implikacją świata realnego i literackiego, stwarzając wizję czegoś nadrealnego, wręcz kosmicznego. W tych światach żyją ludzie, którzy bez względu na czas /teraźniejszy czy przeszły/ mają takie same relacje z innymi ludźmi. Można by powiedzieć, że wraz z upływającym czasem ciągle powtarzamy te same historie i sytuacje. Jakbyśmy zatrzymali się w zaklętym kręgu powtórzeń. Stanisława, tak samo jak Olimpia, ciągle nie może znaleźć porozumienia ze swoim Ojcem i Robespierrem. To ciągle te same emocje: miłość, nienawiść, gniew, zemsta. Jednak nad wszystkim unosi się duch wolności. Wszyscy marzą o wolności, czy to w wymiarze społecznym, czy też osobistym. Stanisława chce się uwolnić od Ojca, później od ślepej miłości do Robespierra. Olimpia walczy o prawa i wolność kobiet. Idea rewolucji daje siłę i pewność, że wszystko można zmienić, wychodząc na ulicę, by zamanifestować swoja wolność i niezależność. Czy w istocie rewolucja przynosi wolność? A może śmierć jest wolnością? A może życie ze swoją absurdalnością paradoksalnie daje nam szansę na wolność. I tylko od nas zależy czy tak się stanie?! To pytania, które w finale opery zadają autorzy libretta. Myślę, że dobrze, że nikt nie próbuje na nie odpowiedzieć, bo przecież „wszystko jest złudzeniem”. / Jerzy Lach