PL RU EN

Debata i spacery poświęcone Stanisławie Przybyszewskiej już w listopadzie!

Serdecznie zapraszamy na trzy wydarzenia powiązane osobą Stanisławy Przybyszewskiej: spacery, debatę oraz operę!

rect4161

Spacery poświęcony Stanisławie Przybyszewskiej w ramach projektu Metropolitanka, z okazji premiery opery Olimpia z Gdańska. Trasą oprowadzi Anna Sadowska.

Spacery

Spacery poświęcony Stanisławie Przybyszewskiej w ramach projektu Metropolitanka, z okazji premiery opery Olimpia z Gdańska. Autorka, oprowadza: Anna Sadowska,

  • 8.11 (niedziela) 12.00
  • 15.11 (niedziela) 12.00

Wstęp wolny
Miejsce zbiórki: Gdańsk, ul. Augustyńskiego 1, obok pamiątkowej tablicy poświęconej pisarce. Informacje: sien@ikm.gda.pl

Zastrzegam sobie wyłączne posiadanie swojego życia

Autorka tych słów przeżyła jedynie 34 lata, z których 12 spędziła w grodzie nad Motławą. Jak czuła się w tym mieście pozbawionym „woni kultury jakiejkolwiek”? Jakie materialne ślady po niej pozostały? Kto dziś o niej pamięta? Na te i inne pytania postaramy się wspólnie odpowiedzieć podczas spaceru poświęconego Stanisławie Przybyszewskiej, dramatopisarce, autorce m. in. „Sprawy Dantona”. Będzie o tajemniczym lekarzu z ulicy Rogaczewskiego, o sprawie Gorgonowej, o kinie i o brylancie podziwianym na jednej z jubilerskich wystaw…

Debata

16.11 o godzinie 18.00 w Instytucie Kultury Miejskiej odbędzie się debata na temat Stanisławy Przybyszewskiej z okazji premiery opery „Olimpia z Gdańska”. Wezmą w niej udział:
prof. Ewa Graczyk
dr Dagmara Binkowska
Anna Sadowska
Radosław Paczocha
Prowadzenie: dr Anna Marchewka

Podczas spotkania będzie można nabyć książkę Stanisławy Przybyszewskiej Cyrograf na własnej skórze i inne opowiadania.

Profesor Ewa Graczyk będzie mówić o wyjątkowej gdańskiej pisarce - Stanisławie Przybyszewskiej.
Profesor Ewa Graczyk będzie mówić o wyjątkowej gdańskiej pisarce – Stanisławie Przybyszewskiej.

prof. Ewa Graczyk – prof. dr hab. w Instytucie Filologii Polskiej UG. Pracę magisterską pisała pod kierunkiem prof. Marii Janion. Literaturoznawczyni, pomorska działaczka społeczna. Autorka książek: „Ćma. O Stanisławie Przybyszewskiej” (1994); „O Gombrowiczu, Kunderze, Grassie i innych ważnych sprawach. Eseje” (1994) oraz „Przed wybuchem wstrząsnąć. O twórczości Witolda Gombrowicza w okresie międzywojennym” (2004), „Od Żmichowskiej do Masłowskiej. O pisarstwie w nadwiślańskim kraju” (2013) . Współorganizatorka wraz z M. Pomirską konferencji o Kopciuszku na Uniwersytecie Gdańskim (2000) oraz współredaktorka wraz z dr Graban-Pomirską tomu pokonferencyjnego zatytułowanego „Siostry i ich kopciuszek”. Jako feministkę Ewę Graczyk zajmują, zarówno prywatnie jak i zawodowo, wątki społeczne, w szerokim sensie polityczne, z nieustającą fascynacją wszelkiego rodzaju opowieściami – literackimi, filmowymi, plastycznymi i innymi.

Przewodniczka - Anna Sadowska. Fot. archiwum prywatne.
Przewodniczka – Anna Sadowska. Fot. archiwum prywatne.

Anna Sadowska – licencjonowana przewodniczka miejska po Gdańsku, Gdyni i Sopocie, specjalizująca się szczególnie w spacerach herstorycznych. Oprowadza po autorskich trasach śladami kobiet z Gdańska i Pomorza, jak również po herstorycznych, firmowanych przez Grupę Społeczną Metropolitanka. Stanisławie Przybyszewskiej, najwybitniejszej jej zdaniem mieszkance tysiącletniego Gdańska poświęciła obszerny artykuł na prowadzonym przez siebie blogu www.jejhistorie.wordpress.com, chętnie i z przekonaniem promuje jej postać w mediach (Gazeta Wyborcza Trójmiasto, audycja „Strefa Słowa” w radiowej Dwójce). Zamierza doprowadzić do nadania jej imienia kolejnemu z gdańskich tramwajów.

for. archiwum prywatne
Fot. archiwum prywatne

dr Dagmara Binkowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Pracownik Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej, kustosz w Dziale Druków XIX i I poł. XX w. Pomysłodawczyni wydania drukiem niepublikowanych utworów prozatorskich Stanisławy Przybyszewskiej, propagatorka idei przywrócenia twórczości pisarki Gdańskowi. Redaktor przygotowywanej do druku nakładem wydawnictwa słowo/obraz terytoria książki „Cyrograf na własnej skórze i inne opowiadania”, zawierającej siedem niepublikowanych dotąd opowiadań Przybyszewskiej.

Radosław Paczocha – (ur. 1977 r.), dramatopisarz, scenarzysta i dramaturg. Jest absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej w Warszawie. Przez sześć lat związany z Teatrem Powszechnym w Warszawie (2004-2010). Wcześniej pracował jako recenzent. Jest autorem sztuk: „Zapach czekolady”, „Przyjaciel”, „Bar Babylon”, „Beniamin”, „Każdemu Everest”,”Uwodziciel”, „Wizyta”, „Faza delta”, „Broniewski”, „Być jak Kazimierz Deyna” (trzy ostatnie sztuki miały swoje prapremiery w gdańskim Teatrze Wybrzeże). Ukończył również dramat poświęcony Stanisławie Przybyszewskiej pod roboczym tytułem „Ćma”. Jego sztuki tłumaczone były na język angielski, niemiecki, czeski, gruziński oraz rosyjski.

fot. Gregory Michenaud
fot. Gregory Michenaud

dr Anna Marchewka – literaturoznawczyni, krytyczka literacka. Publikowała m.in. w „Lampie”, „Zadrze”, „Tygodniku Powszechnym”, „Chimerze”. Współprowadziła programy literackie w TVP Kultura i Radiu Kraków. Współpracuje z Katedrą Krytyki Współczesnej UJ i Centrum Studiów Humanistycznych UJ. Autorka książki “Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg” (2014). W miesięczniku “Znak” zajmuje się rubryką Stacja: literatura.

Opera

plakat OLIMPIA Z GDANSKAOlimpia z Gdańska
Zygmunt Krauze

Premiera: 20 listopada 2015

Realizacja:
libretto – Krystyna i Blaise de Obaldia
kierownictwo muzyczne – Maja Metelska
reżyseria – Jerzy Lach
scenografia – Hanna Szymczak, Marlena Skoneczko
przygotowanie Chóru – Anna Michalak
przygotowanie solistów – pianista korepetytor – Liana Krasyun-Korunna

Olimpia z Gdańska to opera, która wymyka się tradycyjnej narracji teatralnej. Świat rzeczywisty, w którym żyje i tworzy Stanisława, miesza się ze światem literackim wywiedzionym z powieści, którą pisze główna bohaterka. Akcja powieści rozgrywa się podczas Rewolucji Francuskiej, a właściwie już w jej patologicznej fazie schyłkowej. Te dwa światy mieszają się, tworząc nowy świat, świat teatralnej magii. W pokoju Stanisławy pojawiają się zarówno postaci rzeczywiste, np. jej Ojciec wraz z artystyczną bohemą lat dwudziestych, jak i postaci z czasów Rewolucji Francuskiej z M. Robespierrem na czele. Chwilami pojawia się trzeci świat, wywołany przez narkotyki, który jest implikacją świata realnego i literackiego, stwarzając wizję czegoś nadrealnego, wręcz kosmicznego. W tych światach żyją ludzie, którzy bez względu na czas /teraźniejszy czy przeszły/ mają takie same relacje z innymi ludźmi. Można by powiedzieć, że wraz z upływającym czasem ciągle powtarzamy te same historie i sytuacje. Jakbyśmy zatrzymali się w zaklętym kręgu powtórzeń. Stanisława, tak samo jak Olimpia, ciągle nie może znaleźć porozumienia ze swoim Ojcem i Robespierrem. To ciągle te same emocje: miłość, nienawiść, gniew, zemsta. Jednak nad wszystkim unosi się duch wolności. Wszyscy marzą o wolności, czy to w wymiarze społecznym, czy też osobistym. Stanisława chce się uwolnić od Ojca, później od ślepej miłości do Robespierra. Olimpia walczy o prawa i wolność kobiet. Idea rewolucji daje siłę i pewność, że wszystko można zmienić, wychodząc na ulicę, by zamanifestować swoja wolność i niezależność. Czy w istocie rewolucja przynosi wolność? A może śmierć jest wolnością? A może życie ze swoją absurdalnością paradoksalnie daje nam szansę na wolność. I tylko od nas zależy czy tak się stanie?! To pytania, które w finale opery zadają autorzy libretta. Myślę, że dobrze, że nikt nie próbuje na nie odpowiedzieć, bo przecież „wszystko jest złudzeniem”. / Jerzy Lach

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności