PL RU EN

Suwnica – „kobiece” żurawie

cropped-206490_583606231665760_1073516809_n.jpgKiedy tworzyłam trasę Pracownic, szukałam Pań które pracowały albo wciąż pracują na żurawiach stoczniowych. Zielonkawe ramiona tych wielkich maszyn kojarzą się niezmiennie z panoramą Gdańska.Autorka: Barbara Borowiak
 
Tymczasem, okazało się, że przez długi czas zakaz zapis w Kodeksie Pracy uniemożliwiał kobietom prace na najwyższych „dźwigach”. W załodze Stoczni spotkałyśmy tylko jedną operatorkę żurawia. Ale za to kobiety od lat dominowały na innych urządzeniach dźwignicowych – na suwnicach. Najsławniejszą suwnicową była oczywiście Anna Walentynowicz, która pracowała, między innymi, w hali 42A, gdzie na ścianie wciąż można znaleźć ostrzegawczy niebieski znak „UWAGA SUWNICA”.
Sama suwnica jest maszynerią niepozorną, mniej widowiskową niż żuraw, często niezauważalną dla niewprawnego oka, bo jej zasadnicze części kryją się wśród rusztowań dachu hali, są też przyczepione do ścian budynków. Po szynach podwieszonych pod sufitem (w żargonie technicznym zwanych „torem jazdy suwnicy”) porusza się most, do którego z kolei przymocowany jest wózek jazdy – również ruchomy – wraz z przeszkloną kabiną, gdzie pracuje przy kokpicie pani suwnicowa. A pod wózkiem przy pomocy mechanizmu przenoszenia: haków lub elektromagnesów, podczepiany jest materiał, który suwnica przenosi.
Ilość ruchomych części i ich tor poruszania się sprawia, że ruch materiału podwieszonego pod suwnicą przypomina taniec z choreografią miękkich unoszeń, piruetów i opadań.
Film Ell Southern obrazujący pracę pani suwnicowej znaleźć można tutaj.
Oczywiście, w pracy suwnicowej więcej jest odpowiedzialności, dokładności czy cierpliwości, niż romantycznych uniesień nad płynnością ruchu elektromagnesów. Więcej drażniącego zapachu spawania, gdy praca odbywa się w hali, a opary unoszą się pod sam dach, niż zachwytów nad widokami z podwieszonego na wysokości 6. piętra mostu suwnicy.
Niestety na terenie Stoczni, po której oprowadzamy szlakami kobiet, nie jest łatwo znaleźć suwnicę. Jedną z nich widać z mostu pontonowego po lewej stronie nabrzeża Wyspy Ostrów – granatową suwnicę bramową. Znacznie bardziej widowiskowa jest suwnica widoczna od ulicy Jana z Kolna na Stoczni Północnej:

Wyświetl większą mapę
Zapraszamy na spacery trasą „P„, trasą Pracownic, po Stoczni, gdzie opowiadamy więcej o warunkach pracy suwnicowych i o egzaminach które trzeba przejść aby pracować na suwnicy.

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności