PL RU EN

TRASA "A" Artystki Stoczni

Stocznia Gdańska wpisuje się w trend światowych poindustrialnych miejskich miejsc i kojarzy się ze sztuką. Na początku wieku developerzy, którzy kupili zakład, postanowili go wypromować go jako miejsce modne i atrakcyjne do zamieszkania, zapraszając tam artystów i artystki. Tak powstały słynne w całej Polsce Kolonia Artystów, Willa Dyrektora, Modelarnia. Kobiety, które współtworzyły te miejsca i ich program to min. Bożena Eltermann z Teatru Cynada, kuratorka Jolanta Woszczenko, artystki wizualne: Iwona Zając, Magdalena Małyjasiak, Agata Nowosielska, Ania Witkowska, Marzena Niećko-Gawrysiak, DJka Kristi,…

Autorka: Ania Urbańczyk
W halę 89A, montowni U-Bootów, działali artyści i artystki min. w ramach Galerii Bezdomnej czy ekspozycji „Znajomi znad morza”.
Z kolei halę 42 A wynajął na kilka sezonów Teatr Wybrzeże, by prezentować tam słynnego „H.” oraz „Happy end” z bezrobotnymi pracownikami stoczni w obsadzie.
Tancerki Alina Lipnicka, Katarzyna Chmielewska, Anna Steller, Ula Zerek-Wróbel, Agnieszka Ciesielska, Bożena Eltermann, Magda Jędra i Anna Haracz tańczyły w realizowanym w stoczni projekcie „ODYS-SEAS” Leszka Bzdyla i Roberta Rumasa.
Obecnie w Stoczni działa Instytut Sztuki Wyspa organizujący min. ogromne wystawy „Alternativa”, a w budynku fundacji działa bodajże najmodniejszy klub w Trójmieście Buffet z ambitnym programem. Kobiety, które stoją za ich sukcesem to min. Aneta Szyłak, która również walczy o zachowanie poindustrialnego krajobrazu stoczni, Ola Grzonkowska i Marta Szymańska.
Przy wejściu do Bramy Historycznej buduje się ogromne Europejskiej Centrum Solidarności. W budynku Dyrekcji mieszczą się dotychczasowe biura ECS oraz kilka pracowni min. Iwony Zając, Bogny Burskiej i Jolanty Woszczenko. A na korytarzy działają dwie galerie: Na korytarzu i Gablotka.
Stocznia to też Kazamaty- Centrum Stocznia Gdańska i ogromne koncerty plenerowe.
Ale kultura i sztuka w stoczni to nie tylko wynalazek dwóch ostatnich dekad.
W stoczni od lat działa stoczniowa gazeta skupiająca dziennikarki i redaktorki. Zarówno oficjalne transparenty i dekoracje, jak i te strajkowe, współtworzyły kobiety. Do lat 60.-70. na terenie zakładu działało kino Panorama, a w 1994 roku, w wyniku pożaru, zakończyła działalność stoczniowa hala sportowo-widowiskowa, gdzie występowały i bawiły się kobiety.
Często poszczególne miejsca czy artefakty mają kilka artystycznych historii.
Naszą wędrówkę rozpoczynamy od Bramy historycznej nr 2. Stojący przy niej pomnik, wizytówka Gdańska, współprojektowała gdańska rzeźbiarka Elżbieta Szczodrowska. Niedaleko znajduje się kolejna, mniej oficjalna, wizytówka- kiosk z pięknie wyciętym napisem Souvenirs. To tu od lat pracuje „pani Ola”, która od kilkudziesięciu lat ozdabia bramę fantazyjnymi kwiatowymi kompozycjami, które spotkały się z uznaniem japońskiej prasy florystycznej. „Pani Ola” była też jedną z pierwszych przyjaciółek artystów i artystek, którzy zamieszkali na stoczni. A nam opowiedziała o poetce Hani, której wiersz wisi na bramie. Z tym artefaktem wiąże się też praca rekonstrukcji bramy, do którego wielomiesięczne badania prowadziła Dorota Nieznalska, kobiecej ekipy produkowanego właśnie filmu „Wałęsa” Andrzeja Wajdy i nielegalny napis Solidarność, zrobiony min. przez anonimowe studentki gdańskiej ASP.

Słuchając podobnych ciekawostek i herstorii, przejdziemy po terenach postoczniowych. Naszą wycieczkę zakończymy w okolicach kładki, na której w pamiętnej scenie stała Krystyna Janda w innej Wajdowskiej produkcji o stoczni. Zobaczymy też autoportret Iwony Zając ze stoczniowymi dźwigami nie bez powodu nazywany Nike…

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności