Maria Matysik

Maria Matysik – nauczycielka, organizatorka i dyrektorka Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego w Chojnicach.

Urodziła się 7 grudnia 1892 roku w województwie stanisławowskim, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Szkołę średnią ukończyła w Przemyślu i rozpoczęła studia we Lwowie na filologii polskiej. Jej edukację przerwała I wojna światowa, po której zakończeniu Maria kontynuowała naukę w Poznaniu. Po ukończeniu studiów pracowała w szkołach w Jaśle, Trzemesznie i w Gnieźnie.

W 1928 roku Kuratorium Okręgu Szkolnego Pomorskiego w Toruniu wyznaczyło Marii Matysik zadanie – miała zbadać czy istnieje szansa by w Chojnicach zorganizować gimnazjum dla dziewcząt. Chciano stworzyć szkołę, która pozwalałaby przygotować młode kobiety nie tylko do podjęcia studiów wyższych, ale także dać im warunki do zdobycia pełnego wykształcenia zawodowego. Wkrótce wręczono Matysik nominację na dyrektorkę nowopowstałego Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego w Chojnicach. Pracę zaczęła od poszukiwań kadry nauczycielskiej: „[…] bardzo ucieszyło mnie, że wśród kandydatek dwie były rodowitymi Pomorzankami, co miało dla mnie ważną wymowę. W dziesięć lat po zdobyciu niepodległości wykształcone Pomorzanki mogły już drugie pokolenie dziewcząt kształcić!” (Matysikowa 2013: 90). Od samego początku stawiała na wysoki poziom nauczania. Szkoła miała być zarazem elitarna i egalitarna – uczyła się w niej nie tylko młodzież ze środowisk inteligenckich, ale także córki z rodzin chłopskich i robotniczych. Jej dalszy rozwój przerwał wybuch II wojny światowej. Mąż Marii – Stanisław Józef Matysik – został zamordowany przez hitlerowców w październiku 1939 roku w lasach pod Chojnicami. Maria zdążyła im uciec.

Po wojnie zamieszkała w Bydgoszczy, gdzie została wpierw współorganizatorką, a następnie dyrektorką III Państwowego Gimnazjum Żeńskiego, w którym pracowała do emerytury. Przez cały czas miała stały kontakt z większością swoich pierwszych uczennic z chojnickiego Gimnazjum. Cieszyła się niebywałym autorytetem i miała doskonały kontakt z młodzieżą. O swojej pracy mówiła: „Nie daremny był wysiłek małego miasta. Silna była wiara w wartość twórczej pracy i wzbogacania wiedzy, głębokie było przekonanie o potrzebie takiej pracy dla narodu, szczególnie tu na Pomorzu, gdzie zaborcza niewola pruska silną ręką dusiła wszelkie objawy wolnej myśli. […] na czas odbudowy powojennej przysporzyło do ważnej pracy przygotowanych i odpowiedzialnych obywatelek” (Matysikowa 2013: 92).

Była autorką, między innymi artykułu o chojnickim procesie o czary Barbary Splittstosser, ostatecznie spalonej na stosie w 1623 roku. Tekst ten opublikowała przed wojną w czasopiśmie „Zabory” (Jakubowski 2017).

Pod koniec życia wyprowadziła się do Sopotu, gdzie zmarła 5 października 1980 roku.

W czerwcu 1983 roku podczas zjazdu absolwentek Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego odsłonięto tablicę pamiątkową, która znajduje się na obelisku przy wejściu głównym do szkoły, dzisiejszym Technikum nr 3 w Chojnicach. Tablica została odnowiona w 2012 roku przez wnuka Marii Matysik – Jana Krzysztofa Bieleckiego.

Bibliografia
Jakubowski, Ł., Ludzie poszli z dymem, 2017, http://krajna.com.pl/a/ludzie-poszli-z-dymem. Dostęp: 10.10.2018.
Matysikowa, M., Wspomnienie o Miejskim Gimnazjum Żeńskim w Chojnicach, [w:] Pamiętniki Chojnickie, red. K. I. Ostrowski, Chojnice 2013, s. 89-94.
Matysikowa, M., Miejskie Gimnazjum Żeńskie w Chojnicach, „Zeszyty Chojnickie”, 1975/76, nr 6-7, s. 66–97.
Wierni harcerskiej przysiędze…, za:
http://www.historiachojnic.pl/artykuly/materialy/Lata-miedzywojenne/85/wierni-harcerskiej-przysiedze, dostęp: 10.10.2018.
Rozmowa z Anną Marią Mydlarską, wnuczką Marii Matysik, przeprowadzona przez autorkę biogramu w dn. 19.10.2018.

Autorka: Anna Zielińska-Fedoruk