Elżbieta Goetel-Dąbkowska – aktorka, działaczka „Solidarności”.
Urodziła się 27 lutego 1942 roku w Warszawie. Ukończyła Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W latach 1963-2002 pracowała w Teatrze Wybrzeże. Występowała także w spektaklach Teatru Telewizji oraz Teatru Polskiego Radia.
Podczas strajku w Stoczni Gdańskiej (28-30 sierpnia 1980) wraz z innymi aktorami i aktorkami, m.in. Haliną Winiarską, Haliną Słojewską, Bogusławą Czosnkowską oraz Haliną Łabonarską z Teatru Wybrzeże, organizowała recitale z poezją patriotyczną mającą podnieść strajkujących na duchu (Aktorzy Teatru…). Czytano na nich wiersze Czesława Miłosza, Adama Mickiewicza, Cypriana Kamila Norwida i innych, a także teksty tworzone przez strajkujących. Goetel dołączyła do Komitetu Zakładowego Solidarności w Teatrze, a w latach 1989-2002 mu przewodniczyła. Wystąpiła z „Solidarności” w 2002 roku.
W sierpniu 1981 wystąpiła na I Przeglądzie Piosenki Prawdziwej „Zakazane Piosenki”, zorganizowanym w rocznicę strajku w Hali „Olivia” z piosenką Postulat 22. Uczestniczyła w bojkocie radia i telewizji po wprowadzeniu stanu wojennego. W jego trakcie występowała w kościele św. Mikołaja w Gdańsku – kościoły były jedną z nielicznych przestrzeni, gdzie wówczas prezentowano sztukę – i w ramach Komitetu Pomocy Internowanym i Aresztowanym wspierała rodziny osób represjonowanych. Dostarczała paczki przede wszystkim na Dolnym Mieście, które było wówczas dzielnicą robotniczą. Występowała w Stoczni Gdańskiej także w czasie strajku w sierpniu 1988 roku – to wtedy aktorzy przeskakiwali przez mur, żeby dostać się do zakładu.
W latach 1981-1990 była rozpracowywana przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach akcji „Maska” i „Sabat”. Dwukrotnie uniemożliwiono jej wyjazdy za granicę, argumentując: „zaangażowana jest w działalność na rzecz tzw. drugiego obiegu kultury, utrzymuje kontakty z działaczami antysocjalistycznymi” (Katalog IPN).
W latach dziewięćdziesiątych prowadziła zajęcia na Akademii Muzycznej w Gdańsku. Od 2002 roku przebywa na emeryturze.
Jest córką pisarza Ferdynanda Goetla.
W 1996 roku z okazji pięćdziesięciolecia Teatru Wybrzeże otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi. W 2016 roku również Nagrodę Specjalną Prezydenta Miasta Sopotu.
Bibliografia
Aktorzy Teatru „Wybrzeże” w Stoczni Gdańskiej, „Strajkowy Biuletyn Informacyjny »Solidarność«”, nr 12, 30.08.1980
Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/540542. Dostęp 20.11.2018.
Grey, J., Trójmiejskie życie kulturalne w stanie wojennym i…„powojennym”, „Dzieje Najnowsze” 49 (2017), nr 4, http://rcin.org.pl/Content/64750/WA303_84124_A507-DN-R-49-4_Grey.pdf. Dostęp: 20.11.2018.
Szczesiak, E., Elżbieta Goetel. Nie warto być małym, [w:] Znani nieznani. Opowieści o gdańszczanach 3, Gdańsk 2006, s. 49-54
Autorka: Anna Miler
Zdjęcie Elżbieta Goetel-Dąbkowska / fot. Artur Andrzej / Wikipedia, licencja: CC-BY-SA-3.0