Rewolucja w czerwonych pończochach

Walka o prawa kobiet na przełomie lat 60. i 70. przebiegała niemal w każdym kraju w zachodniej Europie – nie inaczej było w Islandii. W tym niewielkim wyspiarskim państwie w latach 70. powstał ruch feministyczny, którego symbolem zostały czerwone pończochy. To o nim opowiada filmu Halli Kristin Einarsdottir „Women in Red Stockings”, którego projekcja odbyła się w ramach projektu „Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów” realizowanego we współpracy z grupą Metropolitanka. 18 grudnia w Instytucie Kultury Miejskiej.

Autorka: Joanna Świątecka
Dokument Halli Kristin Einarsdottir przybliża historię szesnastu kobiet, Czerwonych Pończoch, które brały udział w demonstracjach kobiecych w stolicy Islandii, Reykjaviku, na początku lat 70. Okazuje się, że mimo walki o szczytny cel – równości płci – wiele osób początkowo odnosiło się do kobiet z ruchu lekceważąco a nawet agresywnie. Zarzucano im nienawiść do mężczyzn, bycie szowinistkami oraz komunistkami. Nie zraziło to jednak działaczek do dalszej pracy.
Islandzkie kobiety jako jedne z pierwszych na świecie otrzymały prawo do głosowania już w 1915 roku. Prawo to nie przyznawało jednak kobietom równości wszystkich praw – nadal nie mogły piastować wielu stanowisk (zwłaszcza kierowniczych), a regułą było, że zarabiały niemal połowę tego co mężczyźni na tych samych stanowiskach. Właśnie w takich okolicznościach zrodził się badany przez reżyserkę Hallę Einarsdottir Ruch Czerwonych Pończoch.
W filmie islandzka artystka wykorzystała wiele stylistycznych zabiegów, aby przybliżyć widzom historię ruchu. Wywiady z działaczkami, fragmenty oryginalnych artykułów i kronik z lat 70., animacje oraz zarejestrowane piosenki wykonywane przez członkinie Czerwonych Pończoch pozwoliły widzom na chwilę przenieść się do tamtego niezwykle ważnego dla islandzkich kobiet okresu. Film został wyświetlony w języku islandzkim z angielskimi napisami. Po projekcji odbyła się dyskusja z reżyserką i scenarzystką, Hallą Einarsdottir. Prowadziła ją Małgorzata Tarasiewicz, dyrektorka Stowarzyszenia Współpracy Kobiet NEWW Polska. Zgromadzeni mogli dowiedzieć się, jak przebiegała produkcja samego filmu, jak przeprowadzano wywiady, a przede wszystkim dlaczego twórczyni zainteresowała się właśnie tym zagadnieniem. W czasie dyskusji poruszono również wątek różnicy między Islandią a Polską w kontekście praw kobiet.

Halla Kristín Einarsdóttir to islandzka reżyserka filmowa, która w ostatnich kilku latach skupiała się na tworzeniu filmów dokumentalnych o ruchu praw kobiet i jego historii. Uczy tworzenia filmów dokumentalnych na Uniwersytecie Islandzkim. Współpracuje z Archiwum Historii Kobiet Narodowej Biblioteki Islandii.

Pokaz odbył się w ramach projektu „Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów”.„Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów” to projekt herstoryczny realizowany przez Stowarzyszenie Arteria we współpracy z Instytutem Kultury Miejskiej oraz osobami z grupy społecznej skupionej wokół projektu Metropolitanka. Projekt został oparty o dotychczasowy dorobek grupy. Ma on na celu zbieranie historii mówionych kobiet związanych poprzez pracę, działalność społeczną, polityczną, artystyczną i powiązania rodzinne z dawną Stocznią Gdańską.

Organizator: Stowarzyszenie Arteria

Partnerzy: Instytut Kultury Miejskiej (Polska) | Archiwum Historii Kobiet Narodowej Biblioteki Islandii (Islandia) | Oslo and Akershus University College (Norwegia)

Projekt „Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów” realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.