Bożena Rybicka-Grzywaczewska

Bożena Rybicka-Grzywaczewska – gdańska społeczniczka, działaczka demokratycznej opozycji w okresie PRL.

Urodziła się 10 września 1957 w Gdyni. W 1976 roku ukończyła Technikum Gastronomiczne w Gdańsku jako specjalistka w zakresie technologii żywienia. Tuż po zakończeniu nauki podjęła pracę w Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców „Społem” w Gdańsku, prowadzącej działalność handlową, produkcyjną i usługową. W tamtym czasie, jako kilkunastoletnia dziewczyna, włączyła się w działalność opozycyjną. Początkowo zdecydowała się na współpracę z Komitetem Obrony Robotników, gdzie przepisywała na maszynie oświadczenia i biuletyny, co umożliwiało ich rozpowszechnianie. Następnie uczestniczyła w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
W 1978 roku Bożena Rybicka, wraz z Magdaleną Modzelewską oraz Anną Parchimowicz, wyraziła swój sprzeciw wobec więzieniu działacza Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża Błażeja Wyszkowskiego, organizując codzienne modlitwy w Bazylice Mariackiej w jego intencji. To wydarzenie poruszyło mieszkańców Gdańska, którzy coraz liczniej przybywali na każdą z liturgii. Dwa lata później działaczki ponownie zorganizowały modlitwy w intencji kolejnych aresztowanych, Dariusza Kobzdeja i Tadeusza Szczudłowskiego.

Pod koniec lat siedemdziesiątych Bożena Rybicka współzakładała Ruch Młodej Polski (RMP), w ramach którego współorganizowała niezależne manifestacje w Gdańsku, z okazji między innymi rocznic grudnia ’70, 11 listopada czy 3 maja. Głównymi celami RMP były: obrona praw człowieka oraz odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności.

W sierpniu 1980 roku uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej, w takcie którego razem z Magdaleną Modzelewską prowadziła codzienne modlitwy w pobliżu Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina, podnosząc na duchu strajkujące osoby. Udział w modlitwie jednoczył ludzi zgromadzonych po obu stronach bramy. Po podpisaniu porozumień strajkowych wspólnie z Modzelewską prowadziła sekretariat Lecha Wałęsy. W wyniku ogłoszenia stanu wojennego musiała przebywać w ukryciu do czerwca 1982 roku.

W latach 1984–1988 wraz z mężem, Maciejem Grzywaczewskim, mieszkała we Francji. Mimo wyjazdu kontynuowała współpracę z Lechem Wałęsą, pełniąc rolę jego przedstawicielki w rozmowach z wydawcami francuskimi. Współdziałała z pismem „Kontakt” w Paryżu i z Biurem Koordynacyjnym „Solidarności” za Granicą w Brukseli. W 1985 roku wraz z dr Aliną Magolis-Edelman założyła Fundusz SOS Pomoc Chorym w Polsce, zajmujący się tak sprowadzaniem do zagranicznych klinik chorych z Polski na leczenie, jak i lekarzy na staże medyczne. Po powrocie do kraju kontynuowała pomoc potrzebującym, angażując się w tworzenie Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym oraz Stowarzyszenia Wspólny Dom.

W 2006 roku została odznaczona, między innymi Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz dziesięć lat później Krzyżem Wolności i Solidarności. Obecnie kieruje Gdańską Fundacją Dobroczynności.

Bibliografia

Dzido, M., Kobiety Solidarności, Warszawa 2016.
Kazański, A., Bożena Rybicka-Grzywaczewska, http://www.encysol.pl/wiki/Bo%C5%BCena_Rybicka-Grzywaczewska. Dostęp: 14.10.2018.
Kijewska, B., Kobiety demokratycznej opozycji 1976–1980, [w:] W. Polak, J. Kufel, P. Ruchlewski, Opozycja demokratyczna w PRL w latach 197 –1981, Gdańsk 2012, str. 239–246.
Redakcja „Encyklopedii Gdańska”, Rybicka-Grzywaczewska Bożena, https://www.gedanopedia.pl/index.php?title=RYBICKAGRZYWACZEWSKA_BO%C5%BBENA. Dostęp: 14.10.2018.
Sandecki, M., Wtedy nikt nikomu nie mówił „pan tu nie stał”. Bożena Rybicka-Grzywaczewska o swojej solidarności przez małe „s”, http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,22307191,wtedy-nikt-nikomu-nie-mowil-pan-tu-nie-stal-bozena-rybicka-grzywaczewska.html. Dostęp: 14.10.2018.

Autorka: Maria Murawska

Zdjęcie: Bożena Rybicka-Grzywaczewska fot. Giedymin Jabłoński / zbiory ECS