Bogumiła Wika-Czarnowska

Bogumiła Wika-Czarnowska (z domu Plichta) – jedna z czołowych działaczek polonijnych w okresie istnienia Wolnego Miasta Gdańska.

Urodziła się 2 maja 1884 roku w Kościerzynie. W 1914 roku przyłączyła się Towarzystwa Ludowego Jedność, co zapoczątkowało jej niezwykle intensywną działalność społeczną. Kontynuowała ją po wyjściu za mąż za Anastazego Wikę-Czarnowskiego, dyrektora Urzędu Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Zapytana niegdyś o to, co by zrobiła, gdyby nagle znalazła się na dalekiej wyspie, odpowiedziała – „zorganizowałabym tam kobiety do pracy społecznej” (Koprowska 1985: 99).

Wika-Czarnowska działała w niemalże wszystkich organizacjach patriotycznych i pomocowych, jakie istniały wówczas w Gdańsku: była między innymi wiceprzewodniczącą Towarzystwa Polek we Wrzeszczu, przewodniczącą wydziału ochronkowego w Radzie Pracy Kobiet Związku Polaków (od 1934 roku) i, wraz z innymi Polkami, opiekowała się świetlicą Stare Miasto. Działała również w Gminie Polskiej Związku Polaków, w Gdańskiej Macierzy Szkolnej i Towarzystwie Ludowym. Wraz ze mężem prężnie działała także w Komitecie Budowy Kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika, znajdującego w polskiej dzielnicy Polenhof (dzisiejsza dzielnica Wrzeszcz). Zbierała datki na tak zwanych „bazarach”, czyli charytatywnych festynach, gdzie spotykała się gdańska Polonia. Znano ją z ogromnej energiczności i oszczędności.

To właśnie jej działalność społeczna i patriotyczna była przyczyną wysłania całej rodziny do obozu koncentracyjnego. Mąż i zięć Bogumiły trafili do Stutthofu niedaleko Gdańska, gdzie zostali zamordowani w 1940 roku. Ją samą wraz z córką, Elżbietą, nauczycielką w Gimnazjum Polskim, wysłano do Ravensbrück – obozu w Niemczech. Elżbieta zmarła w 1943 roku zarażona tyfusem, sama zaś Wika-Czarnowska doczekała wyzwolenia. Wpierw wyjechała do Szwecji, ale zaraz potem wróciła do Gdańska. Zamieszkała w domu przy ul. Aldony, przy dawnym Polenhofie, z którym niegdyś była tak bardzo związana. Opiekowała się wdowami i sierotami z gdańskiej Polonii, organizując dla nich pomoc finansową. Gromadziła także pamiątki po gdańskiej Polonii. Działała w Zrzeszeniu Kaszubskim i w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich.

Zmarła 22 października 1972 roku w Gdańsku.

Bibliografia
Drywa, D., Muzeum w Stuthoff w Sztutowie, http://www.ravensbruck.pl/pl/skad-pochodza-materialy/muzeum-stutthof-w-sztutowie. Dostęp: 23.11.2018.
Grot, E., Bogumiła Wika-Czarnowska, https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=WIKA-CZARNOWSKA_BOGUMI%C5%81A. Dostęp: 23.11.2018.
Koprowska, M., Ciocia Bogusia, [w:] red. G. Danielewicz, M. Koprowska, M. Walicka, Polki w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1985, s. 96–99.
Murawski, K., Kobiety Wolnego Miasta Gdańska cz. II, Gdańskie Miniatury 2013, http://gdanskieminiatury.ikm.gda.pl/gra/kobiety-wolnego-miasta-gdanska-cz-ii/. Dostęp: 23.11.2018.

Zdjęcie za: https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=WIKA-CZARNOWSKA_BOGUMI%C5%81A,_dzia%C5%82aczka_gda%C5%84skiej_Polonii

Autorka: Anna Zielińska-Fedoruk