PL RU EN
 
Gabriela Poznańska

Gabriela Poznańska

1914-ok. 1980.

Gabriela Poznańska – jedna z pierwszych studentek Politechniki Gdańskiej (wówczas Technische Hochschule), przedwojenna działaczka społeczna i polonijna.

Gabriela Poznańska pochodziła z zamożnej i szanowanej rodziny. Mieszkali w Sopocie. Jej ojcem był Józef Poznański, kierownik Urzędu Morskiego w Gdyni i członek gdańskiej Rady Portu. Wzorem ówczesnego wychowania, Gabriela została początkowo zmuszona do nauki w szkole przyklasztornej. Żywy temperament dziewczynki oraz jej wysoka samodzielność w podejmowaniu decyzji sprawiły, że musiała zmienić szkołę. Ostatnie lata przed maturą spędziła w Gimnazjum Polskim w Wolnym Mieście Gdańsku. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1932 roku Poznańska rozpoczęła pracę społeczną. Asystowała matce, znanej protektorce organizacji polonijnych. Nic zatem dziwnego, że i ona brała intensywny udział w życiu towarzyskim gdańskiej Polonii.

Wkrótce związała się ze Polską Korporacją Akademicką Helania – najbardziej elitarną korporacją polską w Gdańsku. Poznańska nie była jednak jej pełnoprawną członkinią, wzorem przedwojennych korporacji na próżno szukać na liście stowarzyszonych w Helanii kobiet. Natomiast nieformalny związek z Helanią zapewne przesądził o jej późniejszej decyzji na temat studiów na Politechnice Gdańskiej. Tuż po krótkim pobycie w Paryżu Gabriela Poznańska zapisała się na wydział chemii.

W okresie międzywojnia dostęp do szkolnictwa wyższego, a w szczególności technicznego, był dla kobiet wciąż utrudniony. Utrzymywały się przesądy, że kobiety nie są zdolne do abstrakcyjnego myślenia i przyswajania wiedzy na wyższym poziomie. Wedle powszechnie przyjętych poglądów, mężczyźni lepiej nadawali się do typowo technicznych profesji. Z tego też względu, zarówno w przedwojennej Technische Hochschule, jak i na powojennej Politechnice Gdańskiej, stanowili zdecydowaną większość osób studiujących.

W takiej właśnie atmosferze studia na Technische Hochschule w Wolnym Mieście Gdańsku podjęła Gabriela Poznańska. W tych czasach nie tylko kobiecość stanowiła przeszkodę w karierze, ale i narodowość. Polscy studenci w Gdańsku stanowili około jednej trzeciej ogólnej liczby żaków.

Były to ciężkie czasy dla całej Polonii. Polscy studenci nierzadko doznawali upokorzeń ze strony tak niemieckich kolegów, jak i profesorów. Dotyczyło to również Gabrieli Poznańskiej, która nie ukończyła studiów nie przez braki wiedzy. Profesor Wilhelm Klemm zbierał pieniądze na niemiecką akcję pomocową dla ludzi ubogich zwaną Winterhilfe. Poznańska, która wówczas nie miała przy sobie pieniędzy, dyskretnie opuściła laboratorium. Profesor uznał to za jawne bojkotowanie niemieckiej akcji charytatywnej i odtąd nie zaliczał jej kolejnych egzaminów. Zrezygnowała więc ze studiów i rozpoczęła pracę w firmie Paged.

Okupację przeżyła w Warszawie, gdzie brała czynny udział w konspiracji, podobnie jak jej siostra – Zofia Szymańska. Gabriela zajmowała się sporządzaniem fikcyjnych zaświadczeń pracy w niemieckich przedsiębiorstwach dla kurierów, którzy przez zieloną granicę przedostawali się do Rządu RP w Londynie.

Po wojnie wróciła do Gdańska i pracowała w instytucjach gospodarki morskiej – w Stoczni Gdańskiej i Centrum Techniki Okrętowej, a później w redakcji biuletynów technicznych. Wciąż utrzymywała kontakty z dawnymi działaczkami Wolnego Miasta Gdańska.

Zmarła w latach 80-tych.
 

Bibliografia
Danielewicz, G., Koprowska, M., Walicka, M., Polki w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1985.
Danielewicz, G., W kręgu Polonii gdańskiej, Gdańsk 1995.
Fundacja Elżbiety Zawackiej: https://kpbc.umk.pl/Content/196167/Poznanska_Zofia_Irena_327_327_Pom.pdf (dostęp: 18.01.2024)

Autor: Krzysztof Murawski / uzupełnienie Anna Zielińska-Fedoruk

Projekt Metropolitanka
Metropolitanka to projekt herstoryczny (z ang. “her story” – „jej historia”, w przeciwieństwie do “his story” – „jego historia”), który opowiada o roli kobiet w historii, często pomijanej w akademickich, szkolnych oraz codziennych rozmowach. Herstory, czyli historie opowiadane z perspektywy kobiet, mają pełniej odmalować dzieje Pomorza.

Organizator

Projekt Metropolitanka Miasto Gdańsk

© 2023 Metropolitanka
All Rights Reserved. | Deklaracja dostępności