Janina Ochojska-Okońska

1955-

Janina Ochojska-Okońska – astronomka, działaczka humanitarna, założycielka i prezeska Polskiej Akcji Humanitarnej (PAH).

Urodziła się 12 marca 1955 roku w Gdańsku. Pół roku po urodzeniu wykryto u niej polio. Większość dzieciństwa spędziła w sanatorium w Jastrzębiu Zdroju, przeznaczonym dla dzieci, które również dotknęła choroba Heinego-Medina. Zaczęła chodzić w wieku pięciu lat. W drugiej klasie rozpoczęła naukę w katowickiej szkole, ale z powodu stanu zdrowia szybko wróciła do nauczania w sanatorium. W tym czasie jej rodzice przenieśli się do Zabrza.

Jest absolwentką I Liceum Ogólnokształcącego w Zabrzu. Ukończyła studia astronomiczne na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskując tytuł magistra w 1980 roku. Następnie podjęła pracę w Pracowni Astrofizyki PAN w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Od 1976 roku była mocno zaangażowana w działalność opozycyjną – uczestniczyła w pierwszym zjeździe „Solidarności” w Gdańsku i przyczyniła się do powstania NSZZ „Solidarność” w Toruniu. W 1984 podczas wyjazdu na operację kręgosłupa do Francji zetknęła się z ideą pomocy humanitarnej. Jako wolontariuszka pracowała dla Fundacji EquiLibre. Brała udział we francuskim konwoju do Bośni w 1992 roku – tego samego roku zorganizowała polską akcję pomocy dla byłej Jugosławii i zainicjowała konwój wysłany do Sarajewa. Współtworzyła także polski oddział Fundacji EquiLibre. Dwa lata później założyła PAH, aby się uniezależnić. Wraz ze stworzoną przez siebie organizacją niosła pomoc między innymi w Kosowie, Czeczeni, Iraku, Iranie, Libanie, na Sri Lance, w Afganistanie, Sudanie, Darfurze i Autonomii Palestyńskiej. Do dzisiaj sprawuje funkcję Prezeski Zarządu. Mówi w trzech językach: francuskim, rosyjskim i angielskim.

Janina Ochojska jest laureatką wielu prestiżowych nagród. Otrzymała tytuł „Kobiety Europy” od Wspólnoty Europejskiej w Brukseli (1994) i jak sama mówi: „Wspólnota Europejska wyróżnia w ten sposób kobiety, których działalność przyczynia się do integracji naszego kontynentu. Dla mnie najważniejsze było to, że byłam pierwszą osobą, której przyznano ten tytuł za działalność humanitarną” (Ochojska 2000: 153). Otrzymała również nagrodę im. Jana Karskiego „Za Odwagę i Serce” od Amerykańskiego Centrum Kultury i Domu Wolności w Waszyngtonie (2002), Order Kawalera Legii Honorowej przyznawany przez Prezydenta Republiki Francji (2003), odznaczenie „Bene Merito” przyznawane przez polskiego Ministra Spraw Zagranicznych (2009) czy Nagrodę Lecha Wałęsy (2010) za wieloletnie promowanie idei międzyludzkiej solidarności poprzez działania charytatywne. W 2011 roku została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W 2013 PAH we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim otworzył studia podyplomowe pomocy humanitarnej na Wydziale Prawa i Administracji.

Bibliografia
Ochojska, J., Niebo to inni. Z Janiną Ochojską rozmawia Wojciech Bonowicz, Kraków 2000.
https://www.pah.org.pl/o-nas/. Dostęp: 15.10.2018.
Janina Ochojska-Okońska, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/janina-ochojska-oko%C5%84ska. Dostęp: 15.10.2018.
Janina Ochojska, https://wydawnictwo.krytykapolityczna.pl/190-janina-ochojska. Dostęp: 15.10.2018.
Janina Ochojska, http://ungc.org.pl/rada-programowa/janina-ochojska. Dostęp: 15.10.2018.